Noc świętojańska = noc Kupały

Na śląsku i Podkarpaciu to sobótka, na Warmii i na Mazurach to palinocka. Noc świętojańską obchodzi się w nocy z 23 na 24 czerwca.

To święto wody, ognia, słońca, księżyca, płodności, radości i miłości. Obchodzone jest wśród ludów słowiańskich, bałtyckich, germańskich, celtyckich oraz przez część ludów ugrofińskich. W Finlandii jest to jedno z najważniejszych świąt kalendarzowych. W Łotwie ligo to święto państwowe i dzień 23 i 24 czerwca są dniami wolnymi od pracy. A na Litwie wolny jest 24 czerwiec. 
Nazwa została wymyślona w XX wieku przez chrześcijan, Kościół nie mogąc wykorzenić sobótki, zasymilował (przystosował) ją z obrzędami chrześcijańskimi. Patronem został Jan Chrzciciel nazywany Kapałą. Pojawił się tutaj rytualny chrzest. 

Wyraz kupała pochodzi prawdopodobnie od słowa kump (zgromadzenie, grupę, zbiorowość, gromadę), a sobótka oznaczało sabat. 

Na Litwie powstała pieśń. Pierwszej wiosny po stworzeniu świata Księżyc wziął ślub ze Słońcem. Gdy słońce wstało to Księżyc ją zdradził z Jutrzenką. Od tamtej pory te 2 ciała niebieskie rywalizują ze sobą, najbardziej podczas letniego przesilenia, gdy dzień jest najdłuższy a noc najkrótsza.

Święto to wszędzie obchodzono podobno. W Czechach i w Polsce skakano przez ognisko - miało to chronić przed nieszczęściem. Palono w nich zioła. Zabawom towarzyszyły  wróżby i tańce. Dziewczęta puszczały wianki z zapalonymi świecami na wodę. Gdy wianek został wyłowiony przez kawalera oznaczało to szybkie zamążpójście. Gdy płynął to dziewczyna wyjdzie za mąż ale nieprędko, a gdy utonął, spalił się to zostanie starą panną. Bydłu na rogi zawieszano wianki z bylicy - miało to ustrzec je przed chorobami i urokami czarownic. W Serbii z dogasających ognisk tworzyli pochodnie i obchodzili domostwa by chronić przed duchami. 
W niektórych regionach wierzono, że kąpiel 23 czy 24 czerwca w dzień w rzekach, strumykach czy jeziorach jest niewskazana, a kąpiel o zmierzchu czy przed świtem miała właściwości uzdrawiające.